UWAGA! Strona korzysta z plików cookies przy statystykach i logowaniu. Pliki te pomagają w funkcjonowaniu strony. "Ciasteczka", których używamy są bezpieczne i nie mają szkodliwego wpływu na Twój komputer. Odwiedzając nasz serwis zgadzasz się na ich przyjmowanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ETAP I - ROZMAWIAMY O SADZIE
Pierwszy etap rozpoczyna się utworzeniem dziesięcioosobowych zespołów uczniowskich pod opieką nauczyciela, które zdobywają wiedzę z zakresu sadownictwa dot. starych odmian drzew owocowych i naturalnego sposobu ich pielęgnacji. W ramach projektu opracowany został krótki poradnik "Od laika do eko-sadownika", który wyjaśnia wszelkie szczegóły istotne przy zakładaniu i prowadzeniu sadu metodą naturalną. Jednak wiedza z tego opracowania nie zwalnia uczestników z rozszerzania pola poszukiwań do innych dostępnych materiałów. Ważnym elementem edukacji jest znalezienie naturalnego sojusznika na własnym terenie, to jest osoby dorosłej, która mogłaby wesprzeć Zespół w naturalnym prowadzeniu drzew owocowych (np. właściciel gospodarstwa prowadzonego metodą ekologiczną, działkowiec itp.) Kluczowym zadaniem Projektu jest znalezienie i przygotowanie terenu do założenia mini sadu. Musi on być położony w takim miejscu aby okoliczni mieszkańcy mieli do niego nieskrępowany dostęp. Teren ten może należeć do szkoły, plebanii lub być użyczony przez gminę. Na sprawę lokalizacji należy spojrzeć perspektywicznie i zastanowić się, jakie położenie zapewni założonemu mini sadowi najlepsze warunki i możliwość ewentualnego powiększania się w przyszłości. Uczestnicy Projektu tworzą plan graficzny zagospodarowania mini sadu oraz wstępny kosztorys, który przesyłają do Organizatora. Na tej bowiem podstawie przyznawane są granty o wartości 200 zł. Otrzymują je najlepsze Zespoły, które prześlą raport z wykonania zadań pierwszego etapu. Duże znaczenie ma wypromowanie inicjatywy w środowisku. Promocja będzie trwała podczas całego okresu trwania Projektu zataczając coraz szersze kręgi. W pierwszym etapie uczestnicy starają się zapoznać szkolnych kolegów z ideą Projektu. Na szkolnym apelu przedstawiają prezentację na temat starych odmian drzew owocowych i powodów, dla których ważny jest powrót do wiedzy na ten temat. Następnym etapem promocji jest rozpowszechnienie w internecie informacji o podjętych działaniach. Zespoły tworzą więc stronę Projektu na Facebooku oraz umieszczają informację o Projekcie na stronie internetowej szkoły. Zamieszczają tam wszelkie istotne informacje i ciekawostki starając się zdobyć jak największą popularność. Wychodząc na zewnątrz własnego środowiska Zespół nie zapomina o mieszkańcach swoich okolic tworząc Księgę Sadu, która będzie dostępna w szkole, z której Zespół pochodzi. Pamiętając, że sad będzie żył wiele wiele lat Zespół zapoczątkowuje prowadzenie rzetelnej dokumentacji w postaci tradycyjnej kroniki zawierającej zdjęcia i opisy wszelkich działań i wydarzeń związanych z sadem. Zespoły mogą się także podjąć realizacji, równolegle z Etapem I, wykonania zadań Etapu III dodatkowego, który nie jest obowiązkowy. Jest to tworzenie uczniowskiej Pomologicznej Mapy Polski. Opiekunem merytorycznym tej części projektu jest Polska Akademia Nauk od lat zbierająca informacje o starych drzewach tradycyjnych odmian. Uczestnicy projektu "Tradycyjny Sad" włączając się w te prace, poszukują starych odmian jabłoni i grusz. Stworzony został formularz, za pomocą, którego uzupełniane są dane na mapie. Za samo przystąpienie do zadania uzupełniania mapy pomologicznej i prowadzenie poszukiwań starych drzew przyznawana jest dodatkowa liczba punktów, natomiast ranking zespołów ustalany jest według odrębnych reguł (patrz ETAP III). ETAP 1. ZADANIE 1.
1.1. BUDOWANIE ZESPOŁU
Czym jest zespół? Warunkiem pomyślnego zrealizowania zadań wyznaczonych w projekcie jest zbudowanie takiego zespołu, który zwycięsko przejdzie przez wszystkie etapy. Zespół to kilka osób, które mają przed sobą cel i może on zostać osiągnięty jedynie poprzez współdziałanie. W grupie powinny znaleźć się osoby, na których można polegać. Tym, co łączy zespół w całość jest cel i poczucie odpowiedzialności za podjęte zadania. Pomiędzy osobami, które wspólnie dążą do określonego celu wytwarza się specyficzna więź. Ważne jest, by podczas wspólnej pracy każdy dbał o atmosferę i dobre relacje z pozostałymi osobami. Liderem zespołu powinna zostać osoba, która jest ogólnie szanowana. Pamiętajcie jednak, że ważne jest nie to, kto będzie rządził, ale jak każdy z członków zespołu wywiązuje się z tego, co do niego należy. Dobranie uczestników zespołu. Członków zespołu należy dobierać pod kątem ich naturalnych umiejętności i pasji. Predyspozycje takie najlepiej uwidaczniają się w szkole - ktoś lepiej rozumie matematykę, inny woli historię. W grupie powinny znaleźć się osoby, które mają różne predyspozycje, tak aby zbudowany zespół miał jak największy potencjał. Musicie mieć świadomość, że realizacja projektu jest pracą zespołową - liczą się umiejętności wszystkich członków. Jedni mają mnóstwo pomysłów i lubią wymyślać różne rzeczy (czyli lepiej czują się w pracy kreatywnej), inni wolą realizować czyjeś koncepcje, są osoby, które lubią przewodniczyć i zarządzać, inne świetnie potrafią zadbać o szczegóły. W zespole potrzebny będzie zarówno kierownik, jak i grafik, a także osoby, które zajmą się sprawami organizacyjnymi. W pracy zespołowej panuje demokracja - każdy głos jest ważny.
Dobierzcie Zespół przede wszystkim tak, abyście się dobrze czuli w swoim towarzystwie, oraz mieli poczucie, że się nawzajem napędzacie do działania np. lubicie robić burze mózgów, podczas których wymyślacie mnóstwo dziwnych pomysłów, wiele z nich będzie strzałem w dziesiątkę! Wybranie opiekuna Nie zapominajcie o wybraniu Opiekuna Zespołu czyli nauczyciela lub katechety, który będzie Was wspierał i starał się ułatwić wykonanie zadań. Osoba dorosła patrzy na świat przez pryzmat doświadczenia i może Was ostrzec przed popełnieniem błędu. Współpraca z Waszym Opiekunem powinna być oparta na zasadzie zaufania i na zupełnie innych relacjach niż szkolna zależność uczeń - nauczyciel. Wybranie nazwy i logo Waszym pierwszym wspólnym zadaniem w nowopowstałym Zespole jest dyskusja na temat nazwy, która będzie Waszym znakiem rozpoznawczym i z którą będziecie się identyfikować. Nie musi odzwierciedlać nazwy okolicy, z której pochodzicie lub nazwy szkoły, chociaż może, jeżeli chcecie w ten sposób podkreślić swoją tożsamość. Dobrze, aby nazwa była bardziej twórcza, nieco oderwana od rzeczywistości - przedstawiała Wasze dążenia, emocje czy wyobrażenia związane z projektem. Logo będzie konsekwencją wybranej nazwy. Postarajcie się, aby było czytelne i ponadczasowe. Zainspirujcie się znakami znanych marek, które są dobrze zaprojektowane. Przygotowanie harmonogramu zadań i podziału ról Wspólnie opracujcie realny plan zadań do wykonania, uwzględniając terminarz Konkursu oraz osoby odpowiedzialne za poszczególne działania. Przykładowe działania w pierwszym etapie:
Ustalcie zasady współpracy - podział kompetencji (obszary odpowiedzialności), sposób pracy (w jakim trybie i gdzie będziecie się spotykać, jak kontaktować, itp.). Bardzo ważne jest, abyście wszyscy przeczytali Poradnik. Podczas spotkania podzielicie się przemyśleniami i każdy powie parę słów o tym, co szczególnie go zaciekawiło. Starajcie się rozmawiać swobodnie i uważnie słuchać, co inni mają do powiedzenia. Ważne jest, by nie wyśmiewać cudzych pomysłów. Istotne jest, by ostatecznie zdecydować się na taki harmonogram i podział ról, który zyska aprobatę wszystkich członków Zespołu. Sposób wykonania tego pierwszego zadania pokaże w jaki sposób działacie razem, jak dyskutujecie, jak podejmujecie decyzje i na co trzeba zwrócić uwagę w Waszym wspólnym funkcjonowaniu. Ważne jest, aby decyzje o podziale zadań podjąć w grupie i wziąć przy tym pod uwagę predyspozycje członków ekipy i chęci podjęcia się poszczególnych działań. Niektóre sprawy będą wymagały akceptacji wszystkich członków zespołu, a inne będą wykonywane samodzielnie lub w grupach wyłonionych do realizacji poszczególnych zadań. Pewne sprawy będą ustalane tylko jednorazowo, np. na wstępie, a inne elementy będą się powtarzały w trakcie całego okresu trwania projektu. Na początku - jeden z Was otrzyma zadanie znalezienia eksperta, który będzie Was wspierać wiedzą na temat ekologicznego podejścia do prowadzenia mini sadu, natomiast inna osoba zajmie się wyszukiwaniem dodatkowych informacji na temat naturalnego sposobu uprawy drzew sadowniczych, ktoś inny także poszuka terenu pod założenie ogrodu. Jednakże dobrze byłoby podejmować niektóre decyzje wspólnie np. w obecności całej grupy podejmijcie decyzję na temat wyboru lokalizacji mini sadu. RAPORT 1 PUNKT 1
1.1. BUDOWANIE ZESPOŁU
Sposób przedstawienia wykonania zadania w raporcie:
ETAP 1. ZADANIE 2.
1.2. ZDOBYWANIE WIEDZY
1.2.1. PRZEPROWADZENIE, PRZEZ OPIEKUNA ZESPOŁU (KATECHETĘ LUB NAUCZYCIELA), ZAJĘĆ DOTYCZĄCYCH ZNACZENIA RESTYTUCJI STARYCH ODMIAN DRZEW OWOCOWYCH. Przeprowadzenie zajęć dotyczących znaczenia restytucji starych odmian drzew owocowych. Zadanie konkursowe polega na przeprowadzeniu, przez nauczyciela i/lub katechetę zajęć wg załączonego scenariusza lekcji, w jak największej ilości klas w szkole. Scenariusze zajęć są dostępne w panelu opiekuna. 1.2.2. SAMODZIELNE ZDOBYWANIE WIEDZY PRZEZ UCZNIÓW NA TEMAT TRADYCYJNYCH ODMIAN JABŁONI ORAZ UPRAWY SADU METODĄ NATURALNĄ Zapoznanie się z treścią Poradnika "OD LAIKA DO EKO SADOWNIKA" Aby ułatwić Wam przystąpienie do projektu przygotowany został poradnik sadowniczy "Od laika do eko - sadownika". Merytorycznie opracowany przez naukowców i praktyków z Polskiej Akademii Nauk, Ogród Botaniczny - Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej oraz Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach. Prezentowany poradnik prowadzenia sadu w sposób naturalny przygotowany został w taki sposób, aby osoby nie mające doświadczenia w uprawie roślin zrozumiały jakie należy poczynić kroki, aby taki sad założyć i z powodzeniem pielęgnować. Podstawowym założeniem dotyczącym pielęgnacji drzew w sadzie propagowanym w ramach tego Projektu jest naturalny sposób ich prowadzenia. Dotyczy to głównie ochrony przed szkodnikami i chorobami, ale widoczne jest także w podejściu do procesów agrotechnicznych. Promowany jest sposób "ekologiczny", bo w prezentowanych tu zasadach zachowane są wszelkie wymagania pochodzące z katalogu rolnictwa ekologicznego. Jednakże nie możemy w niniejszym opracowaniu używać słowa "ekologiczny", ponieważ ma ono kwalifikację prawną i jest zastrzeżone dla upraw certyfikowanych. Zastępujemy więc słowo "ekologiczny" określeniem "niemający negatywnego wpływu na środowisko" oraz "naturalny". W dobrze prosperującym sadzie prowadzonym metodami naturalnymi powinny występować tzw. "rośliny towarzyszące". Ułatwiają one prowadzenie ochrony biologicznej poprzez tworzenie korzystnych warunków życia dla naturalnych wrogów szkodników żerujących w sadzie. Stworzenie warunków rozwoju różnorodności biologicznej jest podstawowym warunkiem prawidłowo funkcjonującego ekosystemu. Jest to sprawa ogromnej wagi. Staramy się wykreować przyjazne środowisko, które będzie wspierało naturalną odporność drzew. Stawiamy na "zawieranie sojuszy" między wrogami szkodników, co wpływa pozytywnie na zachowanie zdrowej równowagi w mikroekosystemie sadowniczym. Chcemy doprowadzić do takiej sytuacji, w której każdy element środowiska będzie pełnił znaczącą rolę w samoregulacji ekosystemu, aby do minimum ograniczyć ingerencję człowieka w procesy przyrodnicze. Drzewa mają też swoje preferencje dotyczące sąsiedztwa innych roślin. Szczególnie "nielubiący się" sąsiedzi prowadzą "wojnę chemiczną" i dobrze jest poznać zagorzałych antagonistów. Wzajemna sympatia dotyczy też układów między lokalną florą a mieszkańcami środowiska. Istnieją gatunki szkodników, które szczególnie nie lubią określonych smaków i zapachów, które omijają z daleka. Zgodnie z przyjętymi założeniami - potrzebne jest zapewnienie jak najlepszych warunków mini sadowi już od momentu "poczęcia", to jest od momentu planowania jego lokalizacji. Miejsce założenia sadu musi być starannie dobrane, nie może być przypadkowe, "bo takie akurat było wolne". Wybieramy więc odpowiednie siedlisko tj. stanowisko gdzie nie tworzą się zastoiska wilgoci, mrozu, które tworzą niesprzyjające warunki fitosanitarne. Pierwsza edycja projektu dotyczy uprawy sadów jabłoniowych, które stanowią podstawę upraw sadowniczych w Polsce. Poradnik w obecnej edycji dotyczy więc wyłącznie uprawy jabłoni. Zachęcamy Was do zapoznania się z opisami starych odmian jabłoni rekomendowanych do nasadzeń w ramach niniejszego Projektu, ale również do szukania informacji na temat innych starych odmian jabłoni, bo jest ich znacznie więcej niż przedstawione na portalu: www. tradycyjnysad.pl . Poznanie dobrych praktyk tj. zaproszenie do współpracy okolicznego sadownika prowadzącego sad metodą ekologiczną, który będzie wspierał zespół doświadczeniem Aby zrozumieć procesy zachodzące w przyrodzie niezbędne jest doświadczenie oparte na umiejętności obserwacji i analizowaniu zjawisk. Warto znaleźć sojuszników w okolicy tj. doświadczonych sadowników, którzy od lat prowadzą gospodarstwo naturalnymi metodami. Na pewno chętnie doradzą grupie młodych zapaleńców, którzy chcą rozpocząć swoją pierwszą sadowniczą przygodę. Najlepiej byłoby znaleźć sadownika prowadzącego certyfikowany sad ekologiczny. Jeżeli nie ma takiej osoby w pobliżu, zwróćcie się do doświadczonych działkowców, którzy prowadzą swoje uprawy bez użycia chemii albo poszukajcie rolnika z certyfikatem ekologicznym, który ma również w swoim gospodarstwie drzewa owocowe. Niektóre metody naturalnego zwalczania szkodników są również rozpowszechnione w sadach wielkotowarowych np. wielu sadowników stosuje naturalne opaski z dobroczynkiem, który zwalcza przędziorki. Możecie więc nawiązać też kontakty z sadownikami produkującymi metodami przemysłowymi, a na pewno też uzyskacie dużo ciekawych informacji. Zapoznanie się z innymi źródłami wiedzy na temat tradycyjnych odmian drzew owocowych oraz uprawy roślin metodą ekologiczną Szukajcie informacji w książkach, internecie, w pismach branżowych. Im więcej zdobędziecie wiedzy, tym łatwiej będzie Wam zajmować się swoimi drzewami. Prowadzenie sadu jest zadaniem wymagającym wiedzy i doświadczenia, a w szczególności prowadzenie sadu metodą naturalną. Jest to metoda, która z założenia polega na utrzymywaniu środowiska w równowadze biologicznej. Szkodniki nie są niszczone selektywnie lub totalnie, ale wzmacniany jest cały ekosystem, który zapewnia rozwój naturalnych wrogów szkodników. Preparaty ochrony roślin, dopuszczone do stosowania w sadach ekologicznych oparte są na surowcach roślinnych, które nie wykazują tak wysokiej skuteczności, co preparaty chemiczne. Powoduje to obniżenie plonów z sadów chronionych biologicznie. Znacznie trudniejsze jest także prowadzenie prac pielęgnacyjnych w sadzie prowadzonym metodą naturalną. Zabiegi ochrony i agrotechnika zabierają znacznie więcej czasu ze względu na niestandardowe zachowania i pracochłonność (większość prac przeprowadzana jest ręcznie lub z wykorzystaniem prostych maszyn). Raport 1 punkt 2 - ZDOBYWANIE WIEDZY
1.2.1. PRZEPROWADZENIE, PRZEZ OPIEKUNA ZESPOŁU (KATECHETĘ LUB NAUCZYCIELA), ZAJĘĆ DOTYCZĄCYCH ZNACZENIA RESTYTUCJI STARYCH ODMIAN DRZEW OWOCOWYCH. Sposób przedstawienia wykonania zadania w raporcie:
1.2.2. SAMODZIELNE ZDOBYWANIE WIEDZY PRZEZ UCZNIÓW NA TEMAT TRADYCYJNYCH ODMIAN JABŁONI ORAZ UPRAWY SADU METODĄ NATURALNĄ Sposób przedstawienia wykonania zadania w raporcie:
ETAP 1. ZADANIE 3.
1.3. ZAPLANOWANIE SADU
1.3.1. ZNALEZIENIE ODPOWIEDNIEGO MIEJSCA DO ZAŁOŻENIA MINI SADU Wybranie miejsca pod sad jest jak wybranie miejsca pod budowę domu. Jeśli na początku sytuacja zostanie źle oceniona i dokonany zostanie niewłaściwy wybór - to jego konsekwencje będą się ciągnąć przez lata. Warto więc pochylić się szczególnie skrupulatnie nad znalezieniem właściwego miejsca, w którym zostanie założony sad. Nie chodzi o to, żeby tylko posadzić drzewa, bo to każdy potrafi. Chodzi o to, żeby drzewa przetrwały i owocowały. Umiejscowienie społeczne i łatwodostępność Bardzo ważne jest umiejscowienie społeczne mini sadu, czyli zdecydowanie na czyim terenie zostanie założony. Pamiętajcie, że ten sad będzie żył wiele lat, więc musi mieć zapewnionego instytucjonalnego gospodarza. Właściciel terenu będzie zobowiązany do zapewnienia długotrwałej opieki posadzonym drzewom. Zastanówcie się kto zapewni Waszemu sadowi najlepszą opiekę? Miejscem rekomendowanym do założenia sadu są tereny przyszkolne, przykościelne lub gminne. Tereny należące do parafii, jako lokalizacji nowych mini sadów mogą być optymalnym wyborem. Warto pamiętać, że przez lata, to właśnie obszary należące do Kościoła były jednymi z ważniejszych miejsc uprawy odmian drzew owocowych, które teraz chcemy przywrócić. Bardzo często to właśnie zakonnicy zajmowali się sprowadzaniem do Polski najlepszych (najsmaczniejszych, najwytrzymalszych, dających największy plon) odmian z zagranicy, a następnie rozpowszechniali je na terenie całego kraju, lub krzyżowali, tworząc nowe odmiany. Ze względu na edukacyjny charakter mini sadu - warunkiem decydującym o lokalizacji nowego założenia jest łatwodostępność terenu, aby każdy mógł zobaczyć jak wyglądają drzewa starych odmian, spróbować ich owoców, pomóc w uprawie, zapoznać się z kroniką w której będzie przedstawiona historia mini sadu. Warunki siedliskowe Położenie fizyczne sadu jest kluczowym elementem funkcjonowania projektu. Należy zbadać warunki klimatyczne, glebowe, ukształtowanie terenu. Wszystkie te czynniki opisane są w "Poradniku". Konieczne jest ocenienie jakości gleby pod kątem jej przydatność do uprawy drzew owocowych. Liczy się zasobność w próchnicę, zawartość składników mineralnych, głębokość wód podziemnych, itp. Zwróćcie się o pomoc w ocenie przydatności wybranego siedliska do Waszego sprzymierzeńca - doświadczonego sadownika. Ustalenie formy własności terenu oraz uzyskanie zgody właściciela terenu na użytkowanie Jeżeli teren pod nowy sad został już znaleziony, to trzeba uzyskać zgodę jego właściciela na rzecz realizacji długotrwałego projektu edukacyjnego. Jeżeli wybrany przez Was teren przynależy do:
1.3.2. STWORZENIE PLANU MINI SADU I WSTĘPNEGO KOSZTORYSU Zakładając mini sad należy kierować się w doborze odmian listą odmian rekomendowanych w Projekcie, gdyż są to odmiany dobrze zaaklimatyzowane w warunkach polskich. Najważniejszym aspektem jest maksymalne wyeliminowanie ryzyka związanego z zachorowalnością drzew. Zakładany mini sad w ramach tego projektu to co najmniej 5 drzew jabłoni sadzonych w sposób swobodny. Drzewa mogą być posadzone na planie wielokąta lub w formie przydrożnego szpaleru. Podstawą zakładanego mini sadu w pierwszej edycji projektu "Tradycyjne Sady" są jabłonie. Będzie to więc sad złożony tylko z drzew jabłoni różnych odmian. Jabłonie dobrze się sprawdzają we wszystkich rejonach Polski. Pamiętajcie, aby wziąć pod uwagę:
Zaplanowanie roślin towarzyszących W otoczeniu drzew sadowniczych powinny znajdować się rośliny towarzyszące zapewniające pokarm i schronienie pożytecznych owadom i zwierzętom - sprzymierzeńcom w walce ze szkodnikami drzew. Najbardziej polecane do tych nasadzeń są rośliny nektarodajne i pyłkodajne. W Waszym sadzie prowadzona będzie ochrona biologiczna to znaczy, że muszą zostać stworzone jak najlepsze warunki rozwoju rodzimej fauny, która będzie wspierać walkę ze szkodnikami. Liczą się każde zęby i pazury naszych sprzymierzeńców. Jeśli jakiś szkodnik znajduje upodobanie w naszych uprawach, to dobrze byłoby, aby w sąsiedztwie zostały zapewnione warunki do rozwoju populacji konkurencyjnej polującej na ten gatunek. Przykładem jest populacja biedronek rozwijająca się w odpowiedzi na inwazję mszyc. Nie każdy wie, jak bardzo biedronki są drapieżne i "wydajne". Tak więc, warto "zainwestować" w stworzenie odpowiednich warunków bytowania dla naszych sprzymierzeńców. Zaplanowanie osłonek ochronnych Młode rośliny muszą być otoczone ochroną w postaci palisady, która będzie je zabezpieczać przed czynnikami fizycznymi takimi jak gryzonie, silne wiatry, nieumyślne uszkodzenia w trakcie prac agrotechnicznych, itp. Zaplanowanie otoczenia Sprawa ogrodzenia mini sadu będzie wyglądać różnie w zależności od jego umiejscowienia. Jeżeli jest to teren nowowydzielony, znajdujący się na otwartej przestrzeni, to najpraktyczniejszym sposobem jest otoczenie mini sadu siatką leśną o dużych oczkach, która zabezpiecza również przed przypadkową ingerencją zwierząt leśnych/gospodarskich i innych. Najczęściej jednak Wasze sady znajdować się będą w bezpośrednim sąsiedztwie budynków, które są już otoczone ogrodzeniem, więc nie będzie potrzeby dodatkowego wygradzania. Przygotowanie planu sadu Jeżeli wiecie jakie odmiany drzew owocowych chcecie posadzić i jakim terenem dysponujecie, to możecie przygotować szczegółowy plan nasadzeń i policzyć koszty założenia mini sadu. Rysunek powinien być przygotowany na skalowanej kartce, gdzie jedna kratka oznacza odległość pół metra. Będzie to na wstępna ilustracja rozmieszczenia elementów w Waszym mini sadzie, którą będziecie się posługiwać w terenie w trakcie urzeczywistniania planu. Należy uwzględnić:
Rozstawa roślin zależy od doboru odmianowego, tak więc minimalna wielkość terenu będzie zróżnicowana. Jeżeli chcecie uzyskać sad bardziej doświetlony, o drzewach bardziej rozłożystych - stosujcie odstępy proporcjonalnie powiększone do standardowych przedstawionych w Poradniku. Przygotowanie kosztorysu sadu Należy przewidzieć koszty planowanego przedsięwzięcia. W tabeli raportu do zadania 1.3.2 wpisujemy wszystkie koszty związane z założeniem mini sadu uwzględniając zarówno narzędzia jak i materiał roślinny. Trzysta Zespołów, które otrzymają najwyższą punktację za raport z etapu 1 otrzyma grant pieniężny wysokości 200 zł, w ramach którego sfinansowane zostaną w większości materiały potrzebne do założenia mini sadu. Pieniądze z grantu mogą być przeznaczone na pokrycie kosztów:
W zakładce POMOCE zamieszczona została lista kosztów refundowanych przez Organizatora Projektu. Na stronie głównej, w zakładce ODMIANY zamieszczona została lista szkółek, w których będziecie mogli zakupić kwalifikowany materiał sadowniczy starych odmian jabłoni. Przygotowanie planu rozwoju sadu Warto zastanowić się nad planami rozwoju. Dobrze byłoby przewidzieć miejsce na dodatkowe drzewa sadzone w przyszłości. Nie muszą one być zlokalizowane razem z pierwszymi nasadzeniami, możecie znaleźć drugą lokalizację do kontynuacji przedsięwzięcia. Raport 1 punkt 3 - ZAPLANOWANIE SADU
1.3.1. ZNALEZIENIE ODPOWIEDNIEGO TERENU DO ZAŁOŻENIA MINISADU Sposób przedstawienia wykonania zadania w raporcie:
1.3.2. STWORZENIE PLANU MINI SADU I WSTĘPNEGO KOSZTORYSU Sposób przedstawienia wykonania zadania w raporcie:
LISTA ELEMENTÓW PODLEGAJĄCA DOFINANSOWANIU W RAMACH GRANTU:
FORMULARZ KOSZTORYSU
ETAP 1. ZADANIE 4.
1.4. PROMOCJA PROJEKTU
Promocja towarzyszy Waszym działaniom na każdym etapie. W ten sposób dzielicie się zdobytą wiedzą, przekonujecie do swoich racji, uczycie się przełamywać schematy myślenia innych. 1.4.1. PRZYGOTOWANIE SZKOLNEGO APELU Wasz Zespól składa się z uczniów pracujących pod kierunkiem Opiekuna. Społeczność szkolna jest więc Waszym naturalnym środowiskiem, które jako pierwsze powinno się dowiedzieć o planowanej inicjatywie. Na szkolnym apelu przedstawicie projekt "Tradycyjny Sad" i opowiecie o inicjatywie zbudowania Zespołu, który podejmie się zadania stworzenia mini sadu składającego się z roślin sadowniczych tradycyjnych odmian. Macie już za sobą etap zdobywania wiedzy i pozyskanie bardzo ważnego sprzymierzeńca - doświadczonego sadownika z okolicy, który będzie Was wspierał. Opowiedzcie w ciekawy sposób o swoich poszukiwaniach i przyczynach podjęcia decyzji o udziale w tym Projekcie. Stwórzcie prezentację, w której pokażecie dlaczego ważna jest restytucja historycznych odmian na ziemiach polskich i co sady złożone z dawnych odmian mogą przynieść dobrego ich użytkownikom. Podkreślcie, że odtworzenie dawnych ras to nie tylko kaprys sentymentalnego powrotu do tradycji, ale praktyczne spojrzenie na użytkowe cechy tych drzew. Charakteryzują się one odpornością na rodzime choroby i szkodniki, dzięki czemu mogą być chronione wyłącznie metodami biologicznymi, przez co unikamy skażenia spożywanych później owoców wszechobecną chemią. Trzeba mieć świadomość ile oprysków podczas procesu dojrzewania musi "znieść" jabłko prowadzone metodą przemysłową, aby potem stać się "symbolem zdrowia"! Zastosowanie starych odmian daje możliwość wyhodowania we własnym sadzie (czy szkolnym czy własnym - przydomowym) owoców o rzeczywistych wartościach prozdrowotnych. W kalendarzu nowoczesnej metody ochrony sadów tzw. zintegrowanej - przeciw samej tylko chorobie zwanej parchem jabłoni wykonuje się oprysk 20 razy w sezonie wegetacyjnym. A nie jest to jedyna choroba atakująca drzewa jabłoni. Do tego dodać należy opryski przeciw szkodnikom, które co roku są bardzo aktywne. Zyskujemy w ten sposób obraz skali chemizacji pożywienia, które trafia na nasz stół w postaci "zdrowego jabłka". "Zdrowego" - bo nie robaczywego. w sadzie ekologicznym jest inaczej - ślady po obecności szkodników świadczą o bioegzystencji rośliny. Przygotowanie prezentacji dla uczniów Prezentacja to nie nudne wypracowanie. Sednem przygotowania dobrej prezentacji jest wiedza i pomysł na jej przedstawienie. Warto więc przyłożyć się do stworzenia ciekawej koncepcji. Czy chcielibyście oglądać slajdy przeklejone z internetu? Wypełnione po brzegi nieczytelnym tekstem z szablonowymi obrazkami w tle? W dodatku nie za bardzo logicznie połączone? Tak niestety często wyglądają prezentacje. Przygotowując prezentację spójrzcie na temat oczami Waszych odbiorców. Poruszając ten sam temat inaczej będziecie go przedstawiać zwracając się do kolegów ze szkoły, a inaczej do dorosłych. Trzeba wyczuć sposób myślenia danej grupy biorąc pod uwagę ich doświadczenie życiowe. Sprawa starych odmian roślin sadowniczych to dla młodych temat zupełnie nowy, natomiast dla dorosłych - powrót do tradycji ich dzieciństwa, więc dobrze znany. Dla obu grup jest to temat obiecujący na przyszłość, chociaż z zupełnie innych względów i to trzeba wziąć pod uwagę przygotowując wystąpienie. Przesłanie ma być jednocześnie uniwersalne tematycznie oraz adresowane do konkretnej grupy. Zastanówcie się jakiego rodzaju przekaz zainteresowałaby daną grupę? Prezentacja powinna być ciekawa, zabawna, inspirująca, mieć w sobie myśl przewodnią, coś fajnego, jakiś element rozpoznawczy. Czasami nawet warto przekazać mniej wiedzy, ale w sposób charakterystyczny, przekonywujący. Warto postawić kontrowersyjne pytanie, zaskoczyć, rozśmieszyć. Tylko takie rzeczy się pamięta. Prezentacja spełni swoją rolę jeżeli w przekazie połączymy wiedzę z oddziaływaniem na emocje. Nie tylko zostanie obejrzana, ale zrobi wrażenie na odbiorcach i może spowodować chęć włączenia się do projektu. A o to nam przecież chodzi. Prezentacja nie powinna być zbyt długa. Prosimy Was o maksymalnie 15 slajdów. Warto się inspirować i przeglądać prace innych. Szukać ciekawych wzorów. Jednak zawsze lepiej wymyślić coś własnego niż kopiować. 1.4.2. PROMOCJA WŚRÓD SPOŁECZNOŚCI I DOKUMENTACJA DZIAŁAŃ Promocja idei projektu będzie realizowana wielotorowo - w sposób ciągły w środowisku szkolnym i lokalnym jak również równolegle poprzez social media. Przyjęte metody promocji określone są jedynie ramowo, sposób ich realizacji zależy od pomysłowości członków grupy. Im ciekawsze będą wpisy i ładniejsze zdjęcia, tym więcej osób będzie się interesowało Waszym przedsięwzięciem. Być może, znajdą się osoby, które zainspirowane Waszym projektem zechcą również założyć swój sad przydomowy z wykorzystaniem tradycyjnych odmian i prowadzona przez Was dokumentacja okaże się bardzo przydatna. Na pewno nie zabraknie Wam pomysłów, aby prześcigać się w inicjatywach promujących Wasz sad. Prowadzenie Księgi Sadu Stworzenie Księgi Sadu ma na celu upamiętnienie przeprowadzonych zadań. Ma to być rodzaj kroniki, w której dokumentujecie ważne wydarzenia, takie jak: podjęcie inicjatywy założenia sadu, powołanie Zespołu z podaniem składu osobowego, prowadzenie prac przygotowawczych, pozyskanie sojuszników, wybranie terenu, zakup drzew, sadzenie roślin, prowadzenie prac pielęgnacyjnych, nieprzewidziane problemy. Dołóżcie starań, aby wygląd Waszej Księgi był interesujący i ciekawy graficznie. Zdecydujcie, w jakim stylu będzie prowadzona - czy będzie miała charakter średniowiecznej kroniki czy będzie miała styl nowoczesny czy będzie prowadzona z przymrużeniem oka...? Do jej charakteru dobierzcie odpowiednią stylistykę grafiki i ilustracji np. możecie zastosować określony krój pisma lub specjalny sposób ozdabiania wklejanych zdjęć. Księga Sadu przechowywana będzie w szkole wraz z innymi ważnymi dokumentami. Prowadzenie strony na FB Innym sposobem upamiętnienia Waszych działań będzie promocja w Internecie, na złożonej w tym celu stronie FB. Dla młodych ludzi, jakimi jesteście - świat wirtualny jest równie rzeczywisty jak otaczający Was świat fizyczny. Mamy więc nadzieję, że poczujecie się w tym środowisku jak ryby w wodzie prześcigając się w pomysłowości. Dzięki Internetowi promocja Waszego przedsięwzięcia dotrze daleko poza środowisko lokalne. Założony profil FB musi być oznakowany przynależnością do projektu "Tradycyjny Sad" (w tym: umieszczony krótki opis projektu i logo Organizatora - FBOŚ oraz podlinkowanie do profilu @aktywniepozdrowie) Prowadzenie strony FB to bieżąca komunikacja z ludźmi zainteresowanych tematem. Od Was zależy jak często będziecie zamieszczać posty, jak bardzo będą zróżnicowane, ile będą zawierać zdjęć i filmów. Możecie wstawiać artykuły eksperckie, szukać inspiracji u innych pasjonatów, śledzić inne strony o podobnym temacie, dołączać się grup tematycznych. Nie zapominajcie o zaglądaniu na strony zagraniczne, które mogą poszerzyć horyzonty. Pamiętajcie, że materiały graficzne muszą być na odpowiednim poziomie, aby były zachęcające dla odbiorców. W dobie dzisiejszej, zaawansowanej techniki nikt już nie chce oglądać przekazów niskiej jakości. Popularność strony mierzona jest liczbą obserwatorów jak również liczbą polubień strony przyznawanych przez obserwatorów, którzy w ten sposób doceniają zamieszczone treści i uważają je za wartościowe. Informacja o projekcie na stronie internetowej szkoły Na szkolnej stronie internetowej należy również zamieścić i uaktualniać informację na temat projektu. Raport 1 punkt 4 - PROMOCJA PROJEKTU
Sposób przedstawienia wykonania zadania w raporcie:
ETAP 2 - ZAKŁADAMY SAD
Jest to etap praktycznego sadowniczego działania w oparciu o przygotowany wcześniej plan wraz z prowadzeniem aktywnej akcji promocyjnej projektu. Zespoły kontynuują rozpoczęte w poprzednim etapie działania promocyjne polegające na komunikacji w internecie i prowadzeniu Księgi Sadu. Tworzą dodatkowo plakaty i ulotki popularyzujące temat starając się pozyskać w tym etapie uwagę lokalnej społeczności oraz rodziców uczniów uczęszczających do szkoły. Przygotowują plakaty i ulotki, które rozpowszechniają w miejscu zamieszkania. Organizują Forum Rodziców podczas wywiadówek, przedstawiając prezentację projektu "Tradycyjny Sad". Jest ona adresowana tym razem do dorosłych, których Zespoły chciałyby namówić do założenia własnego mini sadu. Przykład szkolny ma być wskazówką ułatwiającą podjęcie takich działań. Po otrzymaniu grantu Zespół zakupuje rekomendowane jabłonie tradycyjnych odmian i rośliny towarzyszące, które sadzi według ustalonego wcześniej planu. Określa także dokładnie kolejność prowadzonych zabiegów agrotechnicznych i ochronnych nowego założenia. Mając na uwadze stworzenie zrównoważonego ekosystemu instalowane są także wykonane własnoręcznie przez młodzież schowki dla owadów, które będą schronieniem sprzymierzeńców w walce ze szkodnikami. Teren sadu jak i same drzewka powinny być zabezpieczone przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Zespół ma szansę zostawienia po sobie pamiątki jako twórców lokalnego sadu doświadczalnego poprzez jak najciekawsze oznaczenie stworzonego przez siebie terenu. Ostatnim zadaniem raportu jest opisanie własnej wizji roztoczenia opieki nad sadem. Samo bowiem założenie sadu jest pierwszym etapem funkcjonowania nowego ogrodu. Projekt ma charakter wieloletni i Zespół przystępujący do zadania musi mieć świadomość, że uczestniczy w sztafecie pokoleniowej, która przejmie po nim spuściznę i powinien określić pewne kierunki działania w tym zakresie ETAP 2. ZADANIE 1.
2.1. - PROMOCJA PROJEKTU
Przygotujecie plan promocji, który będzie planem Waszej pracy w drugim etapie. Poniższą listę zadań przyporządkujcie do realnych terminów wykonania:
2.1.1. PRZYGOTOWANIE MATERIAŁÓW REKLAMOWYCH W pierwszej kolejności stwórzcie materiały o charakterze informacyjnym dotyczącym przedsięwzięcia. Plakaty i ulotki to materiały, które tylko sygnalizują temat i powinny być przede wszystkim przedstawione w sposób zwracający uwagę. Wasze plakaty i ulotki będą zachęcały do:
Plakaty Sposób zaprojektowania plakatu zależy od wydarzenia, któremu jest poświęcony. Mimo, że wszystkie materiały, które będziecie tworzyć będą dotyczyć tego samego projektu, to ich wydźwięk będzie za każdym razem inny. Inaczej wygląda plakat zapraszający na spotkanie, a inaczej zachęcający do włączenia się w inicjatywę poszukiwania starych drzew tradycyjnych odmian. Zadbajcie o spójny przekaz graficzny dla wszystkich materiałów. Odbiorcy powinni kojarzyć wspólną identyfikację projektu. Nie musicie zawierać w plakatach zbyt wielu szczegółów, ważne jest wyeksponowanie głównych informacji przedstawionych w sposób hasłowy (jaki to projekt, przez kogo i gdzie będzie realizowany). Pamiętajcie o zamieszczeniu tam wezwania do akcji typu "przyjdźcie", "zobaczcie", "poznajcie"!. Pooglądajcie w Internecie przykłady mistrzów gatunku, żeby tworzyć własne ciekawe przekazy. Ulotki To inna kategoria materiałów reklamowych - ich funkcja jest bardziej informacyjna i można w nich zawrzeć więcej informacji. Oprócz podstawowych danych należy rozwinąć genezę idei projektu, zamieścić link do materiałów merytorycznych, podać sponsorów, itp. Warto zamieścić informację o ogólnopolskim charakterze projektu, a w szczególności o udziale we wspólnym tworzeniu pomologicznej mapy drzew w całej Polsce. 2.1.2. PRZEPROWADZENIE PREZENTACJI DLA RODZICÓW Przygotowanie prezentacji Innego rodzaju sposobem dotarcia do odbiorców jest przygotowanie prezentacji adresowanej do odpowiedniej grupy docelowej. W Waszym przypadku będą to osoby dorosłe rodzice uczniów z Waszej szkoly jak również inne osoby zainteresowane tematem. Najlepiej, aby taka prezentacja została wygłoszona bezpośrednio dla zainteresowanych. Powinna jednak tak opisywać zagadnienia, aby po jej przeczytaniu można było również mieć pogląd na omawiany w niej temat. Prezentacja powinna mieć 10 - 15 slajdów i jej przedstawienie nie powinno zająć więcej niż 10 - 15 minut. Pamiętajcie, że ludzie uważnie i aktywnie słuchają przez pierwsze 7 minut. W tym czasie musicie zmieścić najważniejsze informacje, które mają zapaść w pamięć uczestników spotkania. Nie macie więc wiele czasu i prezentacja powinna być precyzyjnie rozplanowana. Aby przedłużyć ten okres możecie w trakcie spotkanie opowiedzieć jakąś humorystyczną sytuację dla chwili odprężenia, aby potem znów mieć kilka minut aktywnej uwagi zebranych przed Wami osób. Przetrenujcie w grupie planowaną prelekcję, bo na etapie przygotowań, "na sucho", wszystko wydaje się proste, a w atmosferze wygłoszenia kwestii przed zebranym dużym gremium może Was uratować tylko dobre opanowanie przygotowanego materiału. Prezentację adresowaną do Waszych rodziców możecie stworzyć na bazie informacji zawartych w prezentacji dla Waszych kolegów, ale pomyślcie co należałoby zmienić, aby zainteresować dorosłych. Dla nich te drzewa to nie nowość, to powrót do przeszłości. Trzeba im tylko przedstawić korzyści z powrotu do dawnych praktyk. Może właśnie odwołać się do ich pamięci i doświadczeń? Zorganizowanie spotkania z rodzicami podczas wywiadówki szkolnej Pierwszym krokiem promocji w środowisku lokalnym będzie przedstawienie Waszej inicjatywy podczas szkolnej wywiadówki. Dysponujecie już sporą wiedzą, przeczytaliście sporo na temat prowadzenia sadów, rozmawialiście z okolicznymi sadownikami, wiecie gdzie kupić drzewka i które odmiany się sprawdzają na Waszym terenie.
Pokażcie stworzone do tej pory przez Was materiały promocyjne:
Zaproście rodziców do udziału w sadzeniu mini sadu. Pokażcie rodzicom Poradnik "Od laika do eko sadownika". 2.1.3. KONTYNUOWANIE WPISÓW DOKUMENTUJĄCYCH DZIAŁANIA ZESPOŁU Prowadzenie księgi sadu, prowadzenie strony na fb, informacje o projekcie na stronie internetowej szkoły. Projekt "Tradycyjny Sad" ma szanse pozostać w pamięci społecznej na długo po jego zakończeniu. Niemymi świadkami będą posadzone drzewa, które przetrwają dziesiątki lat oraz kronika dokumentująca podejmowane przez lata działania w zakresie pielęgnacji mini sadu. Każdy zespół stworzy kronikę w formie tradycyjnej Księgi Sadu prowadzonej w formie papierowej oraz wirtualnej kroniki w postaci strony FB. Prowadzenie równocześnie Księgi Sadu i strony, adresowanych do zupełnie innych odbiorców, pozwoli na szeroką promocję działań podejmowanych w projekcie. Raport 2 punkt 1 - PROMOCJA PROJEKTU
Sposób przedstawienia wykonania zadania w raporcie:
ETAP 2. ZADANIE 2.
2.2. ZAKŁADANIE MINI SADU
Przystępujecie do finału Waszych działań tj. posadzenia mini sadu. Należy rozplanować związane z tym działania. Zadania do wykonania, aby Wasz sad mógł zaistnieć w rzeczywistości:
Pamiętajcie, aby wybierać drzewka odmian przez nas rekomendowanych, gdyż dla potrzeb Projektu zostały wybrane najlepsze tradycyjne odmiany tj. najmniej podatne na choroby. Pozwoli to Wam cieszyć się zbieraniem plonów, a nie martwić się walką z chorobami. Wszelkie potrzebne informacje zostały opisane w Poradniku. Stworzenie terminarza zakładania mini sadu Przygotujcie terminarz zabiegów agrotechnicznych, wymieńcie materiały potrzebne do założenia sadu. Wykorzystajcie przygotowany wcześniej plan zagospodarowania terenu uwzględniający rozstawę drzew, sąsiedztwo roślin, sposób nawadniania, itp. Zwróćcie uwagę na terminy. W ogrodnictwie biologicznym nie ma sztywnych dat - trzeba obserwować warunki pogodowe i elastycznie się do nich dopasowywać. Można więc w tym terminarzu wpisywać zakres dat wykonania poszczególnych prac. Stworzenie terminarza zabiegów ochrony biologicznej mini sadu Przygotujcie terminarz planu zabiegów ochrony biologicznej przed chorobami i szkodnikami. Tworzycie zdrowy ekosystem, ale na początku musicie pomóc w jego ustabilizowaniu. Zrozumieć mechanizmy przyrody. Najważniejsza jest stała kontrola sadu i reagowanie na występujące zjawiska. Zwróćcie uwagę na obrazki stadiów rozwojowych owadów przedstawione na stronie głównej OCHRONA BIOLOGICZNA. Dowiedzcie się, które owady są sprzymierzeńcami, a które szkodnikami. Zapewne spotkacie jedne i drugie w swoim sadzie i będziecie musieli rozróżnić czy to wróg czy przyjaciel. Ochrona biologiczna jest najważniejszym elementem w produkcji ekologicznej. W ogrodnictwie naturalnym ogromną rolę przywiązuje się do zapobiegania przewidywanym wydarzeniom np. obserwowaniu szkodników i niszczeniu ich w najmniej inwazyjnym stadium. Należy pamiętać o pracach fitosanitarnych, wykonywanych mechanicznie, ręcznie takich jak zbieranie zarażonych liści, wycinanie porażonych pędów, itp. Posadzenie jabłoni i roślin towarzyszących Kierując się wskazówkami podanymi w Poradniku posadźcie, zgodnie z przygotowanym planem, zakupione sadzonki jabłoni i roślin towarzyszących. Następnie wymyślcie oznaczenie, które będzie w trwały i widoczny sposób opisywać obszar Waszego mini sadu. Chodzi o wyróżnienie go jako obszaru społecznego doświadczenia będącego pod opieką Zespołu. Raport 2 punkt 2 - ZAKŁADANIE MINISADU
Sposób przedstawienia wykonania zadania w raporcie:
Zespoły nie przesyłają faktur do Organizatora, faktury pozostają w szkole do ewentualnego wglądu. FORMULARZ WYKORZYSTANIA GRANTU
ETAP III DODATKOWY - TWORZENIE POMOLOGICZNEJ MAPY POLSKI
Jest to etap utworzenia pomologicznej mapy Polski. Udział w tworzeniu Mapy Pomologicznej nie jest obowiązkowy, jest to zadanie dodatkowe. Jednakże za samo przystąpienie do wyszukiwania drzew, przyznawana jest określona liczba punków dodawanych do klasyfikacji ogólnej Etapu I. Wykonanie zadań Etapu III punktowane jest oddzielnie. Przewidziane zostały również oddzielne nagrody, o które warto zawalczyć! Projekt jest prowadzony w ścisłej współpracy z ośrodkiem Polskiej Akademii Nauk w Powsinie, zajmującym się tematem starych odmian drzew sadowniczych w aspekcie tworzenia banku genów odmian historycznych. ETAP 3. ZADANIE 1.
3.1. POMOLOGICZNA MAPA POLSKI
Waszym zadaniem będzie odnalezienie starych drzew (sprzed 1960 roku) tradycyjnych odmian jabłoni i gruszy. Udział w tworzeniu Mapy Pomologicznej nie jest obowiązkowy, jest to zadanie dodatkowe. Jednakże za samo przystąpienie do wyszukiwania drzew, przyznawana jest określona liczba punków dodawanych do klasyfikacji ogólnej Etapu II. Wykonanie zadań Etapu III punktowane jest oddzielnie. Przewidziane zostały również oddzielne nagrody, o które warto zawalczyć! Projekt jest prowadzony w ścisłej współpracy z ośrodkiem Polskiej Akademii Nauk w Powsinie, zajmującym się tematem starych odmian drzew sadowniczych w aspekcie tworzenia banku genów odmian historycznych. Stworzenie Pomologicznej Mapy Polski ma na celu zlokalizowanie historycznych odmian drzew owocowych - jabłoni i grusz. Stanowią one cenne źródło genów roślin sadowniczych. Celem działania jest ich odnalezienie i rozmnożenie zanim znikną z mapy Polski. Jest to zadanie bardzo ważne i pilne, ponieważ stare drzewa tradycyjnych odmian drzew często stanowią ostatnią ostoję odmiany sprowadzonej w dawnych czasach w dane rejony. W ostatnich 50 latach wyginęło 80% populacji drzew starych odmian, które były naszym dziedzictwem narodowym i wiązały się z tradycją przygotowywania zdrowych i pożywnych potraw z owoców polskich ziem. W ramach projektu prowadzonego przez PAN tworzona jest mapa Polski zawierająca lokalizacje występowania drzew starych odmian. Uczestnicy projektu "Tradycyjny Sad" mogą się włączyć w tworzenie tej mapy przeprowadzając wywiad środowiskowy i wyszukując takie stare drzewa ale tylko jabłoni i grusz. Poszukiwania starych odmian drzew będą przeprowadzone w starych sadach, alejach i szpalerach drzew, przydrożnych siedliskach, parkach, na międzywalach. Pierwszym etapem inwentaryzacji drzew jest przeprowadzenie identyfikacji we własnym zakresie tj. zgłoszenie miejsca, wykonanie zdjęcia i opisu według przygotowanego formularza. Do formularza zgłoszenia dołączona jest interaktywna mapa. Każdy "obiekt" będzie nanoszony na mapę, która została zamieszczona na stronie głównej portalu "Tradycyjny Sad". Trzeba pamiętać, że wraz z wiekiem wielkość i wybarwienie owoców może odbiegać od standardowego. Zmienić się może też pokrój drzewa w zależności od warunków środowiska. Inaczej wygląda drzewo rosnące na pustym polu, wystawione na działanie wiatru i Słońca, a inaczej drzewo posadzone w środowisku innych drzew, gdzie tworzy się specyficzny mikroklimat. Wszystkie Wasze zgłoszenia zostaną zweryfikowane. PO CO NAM BANKI GENÓW? Dobra odmiana drzewa owocowego jest wynikiem skrupulatnej pracy selekcjonowania materiału roślinnego trwającej dziesiątki lat. Nieudane prototypy były naturalnie niszczone przez Naturę pozostawiając miejsce osobnikom najlepiej dostosowanym do środowiska. Najlepsze "modele" wykształciły różnego rodzaju zabezpieczenia pod postacią genów odpowiedzialnych za przejawienie się określonych cech. Aby wiedza zawarta w materiale genetycznym nie zaginęła należy pobrać odpowiedni fragment jego tkanki i zaszczepić, aby odmiana się odrodziła i przetrwała następne lata. Nie znamy dokładnie mechanizmów dziedziczenia i musimy mieć zaufanie do mądrości Natury, która dołożyła wszelkich starań, aby "wyprodukować" materiał o najwyższej jakości. Raport 3 punkt 1 - POMOLOGICZNA MAPA POLSKI
Zespoły mają jeszcze do wypełnienia w konkursie zadanie dodatkowe, nieobowiązkowe jakim jest współtworzenie Pomologicznej Mapy Polski. Opiekunem merytorycznym tej części projektu jest Polska Akademia Nauk Ogród Botaniczny Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej od lat zbierająca informacje o starych drzewach tradycyjnych odmian. Uczestnicy projektu "Tradycyjny Sad" włączają się w te poszukiwania rozumiejąc doniosłą rolę zachowania puli genowej historycznych odmian.
Za samo przystąpienie do zadania uzupełniania mapy pomologicznej i prowadzenie poszukiwań starych drzew jabłoni i grusz przyznawana jest określona liczba punktów do punktacji II etapu, natomiast ranking zespołów Etapu III ustalany jest według odrębnych reguł. Jeden Zespół może zgłosić 20 drzew. Drzewa zgłoszone przez Zespoły są weryfikowane przez Sędziów, którzy akceptują przesłane dane do uwidocznienia na Mapie. Drzewa będą widoczne dopiero po zakończeniu Etapu III. Gatunki drzew czyli jabłonie, grusze oznaczone zostaną na Mapie różnymi kolorami. Zgłoszone drzewa będą się ukazywały jako punkty na mapie. Po kliknięciu w taki punkt (oznaczający drzewo) na mapie rozwijać się będzie opis drzewa przesłany przez Zespół. Może się zdarzyć, że jedno i to samo drzewo będzie zgłoszone przez kilka Zespołów. Po kliknięciu w punkt oznaczający drzewo rozwijane są informacje przesłane przez wszystkie Zespoły. Dlatego prosimy o szczególnie dokładne wypełnianie danych na mapie dotyczących lokalizacji drzewa. Podczas inwentaryzacji pod uwagę brane są stare drzewa tj. sadzone do roku 1960, kierując się przy tym wywiadem z właścicielem sadu. Jeżeli nie ma możliwości przeprowadzenia wywiadu z właścicielem (sad opuszczony), kierować się można tylko obwodem pnia na wysokości 130 cm - powinien wynosić nie mniej niż 47 cm. Obwód drzewa nie daje nam ścisłej informacji na temat wieku drzewa, bo zależy w dużej mierze od warunków klimatycznych i odmiany, jednak w wielu wypadkach może być bardzo pomocny. Aby każde drzewo zostało dokładnie zinwentaryzowane należy wypełnić ankietę, w której zostaną uwzględnione wszelkie istotne elementy: zapisana będzie miejscowość lub dokładny opis miejsca (wraz ze współrzędnymi geograficznymi odczytanymi z Google Maps), wiek drzewa na podstawie wywiadu; nazwa zwyczajowa lub właściwa nazwa pomologiczna, pora dojrzewania owoców; obwód pnia i cechy drzewa. Owoce należy zebrać, sfotografować według załączonego przykładowego wzoru i opisać. UWAGA: Wpisanie i edycję zgłaszanego drzewa może zrobić tylko członek zespołu. Nie może tego robić opiekun. W panelu ucznia pojawia się w tym celu odpowiedni przycisk. Poprawność wprowadzonych danych sprawdza opiekun i jeśli uzna, że są one poprawne, to przesyła ten wpis do oceny komisji. (Na dole formularza). Przesłanego wpisu nie można już poprawiać. FORMULARZ INWENTARYZACJI DRZEWA
Przykładowy sposób tworzenia dokumentacji fotograficznej: Zdjęcie 1 - przedstawienie pokroju drzewa;
Zdjęcie 2 - przedstawienie owoców
Zdjęcie 3 - przedstawienie grupy drzew (jeśli drzewo znajduje się w środowisku innych drzew);
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
